Wat heb ik?
Overmatig zweten
Zweten is een volkomen natuurlijk verschijnsel en een normale eigenschap van de huid. Het verdampen van zweet is een van de belangrijkste manieren waardoor het lichaam kan afkoelen. Gemiddeld maakt een lichaam tussen een halve en een hele liter zweet per dag. Op een warme dag of als je intensief sport, loopt dat op tot meerdere liters. Sommige mensen zweten echter ook in rust en op koude dagen meer dan nodig is om de temperatuur van hun lichaam te regelen. Bij deze mensen is sprake van overmatig zweten. Dokters noemen dat hyperhidrosis. De medische term komt uit het Grieks: veel (hyper) water (hidrosis).
Hoe weet ik of ik te veel zweet?
Mensen met hyperhidrosis zweten op momenten dat je het niet per se zou verwachten. Zelfs in rust en bij kou wordt door mensen met hyperhidrosis meer gezweet dan nodig zou zijn om het lichaam te helpen afkoelen. Het kan om grote hoeveelheden zweet gaan, waardoor lichaamsdelen soms de hele dag door nat zijn. Waarschijnlijk weet je het dus zelf het allerbeste. Als zweten leidt tot schaamte op je werk of in gezelschap en het door veel zweten moeilijk voor je is om je normale dagelijkse dingen te doen, is het verstandig om een dokter te bezoeken.
Wetenschappers gebruiken een eenvoudig scoresysteem (van 1 tot 4) om de ernst van het overmatig zweten in kaart te brengen: de Hyperhidrosis Disease Severity Scale, vaak afgekort tot HDSS. Hoe meer last je in het dagelijks leven hebt van overmatig zweten, hoe hoger je score.
In het Nederlands ziet de HDSS er zo uit:
Hoe scoort u de ernst van uw overmatig zweten?
- Mijn zweten valt niet op en beïnvloedt mijn dagelijkse activiteiten niet
- Mijn zweten is dragelijk, maar beïnvloedt soms mijn dagelijkse activiteiten
- Mijn zweten is nauwelijks dragelijk en het beïnvloedt meestal mijn dagelijkse activiteiten
- Mijn zweten is ondragelijk en beïnvloedt altijd mijn dagelijkse activiteiten
Lokaal of over je hele lijf
De meest voorkomende vorm van overmatig zweten beperkt zich tot 1 plek (handen, oksels, voeten, voorhoofd). Deze lokale vorm van hyperhidrosis wordt ‘primaire hyperhidrosis’ genoemd. De oorzaak van primaire hyperhidrosis is bijna altijd onbekend. Een deel van de mensen met primaire hyperhidrosis heeft een familielid met vergelijkbare klachten. Het zou kunnen dat erfelijkheid een rol speelt.
Soms zweet iemand overmatig en doet het hele lichaam mee. Dit heet secundaire hyperhidrosis. Secundaire hyperhidrosis komt minder vaak voor en is meestal het gevolg van een onderliggende ziekte.
Diagnose
Een test waarmee overmatig zweten kan worden onderzocht is de jodium-zetmeeltest. Eerst wordt de huid goed afgedroogd. Vervolgens wordt de afgedroogde huid ingesmeerd met een vloeistof op alcoholbasis waar een beetje jodium in zit. Als de vloeistof is ingetrokken, wordt er zetmeelpoeder overheen gestrooid. Wanneer jodium en zetmeel samen in aanraking komen met water (zweet), dan verkleurt het op die plek donkerblauw tot zwart.
Een huisarts of dermatoloog (huidarts) kan de diagnose echter meestal al stellen op basis van jouw verhaal en de manier waarop het zweten in jouw geval hinderlijk is. Aanvullend onderzoek is eigenlijk alleen nodig als je ook andere klachten hebt. Als veel zweten gepaard gaat met andere klachten kan dat een aanwijzing zijn voor een onderliggende ziekte. Bij een onderliggende ziekte is vaak sprake van overmatig zweten over het hele lichaam. In geval van primaire hyperhidrosis stopt het zweten meestal tijdens de slaap, bij secundaire hyperhidrosis komt nachtzweten voor.