Bij de psycholoog

Sturen

Veel mensen die last hebben van overmatig zweten, merken dat hun klachten niet altijd alleen lichamelijk zijn. Overmatig zweten gaat gepaard met een heleboel negatieve emoties en gedachten. Bij hyperhidrosis beïnvloeden lichaam en geest elkaar. Zweten kan tot stress leiden, maar andersom kunnen angst en stress ook tot overmatig zweten leiden. Zo kan je in een stress-zweet-cirkel terechtkomen.

Er is steeds meer aandacht voor behandelingen die kunnen helpen om deze cirkel te doorbreken. Eén van die behandelingen is EMDR-therapie. EMDR is een behandeling zonder medicijnen, waarbij een psycholoog je helpt om jouw aandacht, emoties en gedachten te sturen. Hierdoor blijft je zenuwstelsel kalmer.

Automatische piloot

Je lichaam regelt zweten via het autonome zenuwstelsel. Dit is het deel van het zenuwstelsel dat op de automatische piloot werkt. Het regelt allerlei dingen zonder dat je erover na hoeft te denken, zoals je ademhaling en zweetproductie. Het autonome zenuwstelsel bestaat uit een sympathisch deel en een parasympatisch deel. Het sympatische en het parasympatische zenuwstelsel zijn elkaars tegenovergestelde. Het sympatische deel kun je zien als het ‘gaspedaal’: het zorgt ervoor dat je lichaam actief wordt. Het parasympatische deel is de ‘rem’ die het lichaam tot rust brengt.

Veel mensen met hyperhidrosis herkennen gedachten zoals “Als ik straks ga zweten, zien ze het meteen” of “Ik moet voorkomen dat het zweet me uitbreekt, anders stopt het niet meer”. Deze gedachten roepen vooral stress op. Ook de spanning voor het geven van een presentatie of zelfs al voor het schudden van iemands hand, kan genoeg zijn om gestrest te raken. Hoe meer je hoopt niet te zullen zweten, hoe meer spanning dat geeft. Je lichaam reageert op spanning, ook als spanning door je eigen gedachten ontstaat. En dan breekt het zweet je juist uit.

EMDR

Psychologen zien bij mensen die last hebben van overmatig zweten positieve effecten van EMDR-therapie (Eye Movement Desensitization and Reprocessing). EMDR is een behandelmethode die oorspronkelijk is ontwikkeld voor klachten door trauma’s. Inmiddels wordt deze behandeling ook toegepast bij andere stress- en spanningsreacties. Bij hyperhidrosis kan EMDR helpen om de automatische koppeling tussen spanning en zweten te verminderen.

Tijdens een EMDR-sessie denk je terug aan situaties waarin het zweten hinderlijk aanwezig was. Terwijl je de herinneringen oproept, leidt de psycholoog je af met opdrachten, zoals oogbewegingen (Eye Movement) of luisteren naar geluidjes. Hierdoor worden je hersenen getraind om de spanning die aan jouw herinnering vastzit op andere manieren te verwerken (Reprocessing). Vaak neemt hierdoor de emotionele lading rondom gedachten over het zweten af (Desensitization).

Is het iets voor jou?

Het doel van EMDR-therapie is niet om het zweten volledig te stoppen, maar om de angst en spanning rondom het overmatig zweten te verminderen. Daardoor wordt de stress-zweet-cirkel doorbroken: minder angst geeft minder spanning en dat leidt tot minder zweten.

Veel mensen merken na een aantal sessies dat ze meer grip krijgen op hun gedachten. Ze kunnen beter sturen wat ze denken en voelen op momenten die eerder veel spanning gaven, zoals voor een presentatie of handen schudden. Dat zorgt voor ontspanning en vaak een vermindering van het zweten. Voor ervaringen en tips van lotgenoten kun je terecht op het forum van de Nederlandse Hyperhidrosis Patiëntenvereniging.

EMDR is nog geen standaardbehandeling voor hyperhidrosis, maar kan zeker een waardevolle aanvulling zijn. Vooral wanneer spanning of angst een belangrijke rol speelt in het ontstaan of verergeren van de klachten. De behandelingen moeten worden gegeven door psychologen die hiervoor speciaal zijn opgeleid. Bespreek het met je huisarts of dermatoloog als je denkt dat stressvolle of angstige gedachten een duidelijke invloed hebben op je klachten.